Mentale begeleiders van voetballers in de media: NIET doen!
Woord vooraf: dit artikel is geschreven vóór de uitschakeling van het Nederlands Elftal en staat daar dus volledig los van.
Nu het Europees Kampioenschap Voetbal in volle gang is staan voetballers nóg meer dan anders in de belangstelling. Dit uit zich bijvoorbeeld in allerlei soorten interviews en vragen naar persoonlijke informatie. Op zich is daar niets mis mee: het is leuk om een inkijkje te krijgen in het leven van iemand anders. Maar gaan we niet te ver?
Steeds vaker zie ik (kranten)artikelen verschijnen waarin niet alleen de spelers zelf aan het woord komen, maar ook mensen die hen op de achtergrond begeleiden. Daar zitten ook mentale begeleiders bij. Hoewel ik blij ben dat steeds meer voetballers de waarde van mentale training en begeleiding zien is er een aantal dingen dat mij zorgen baart.
Vertrouwelijkheid
Één van de belangrijkste dingen in een (mentaal) begeleidingstraject is vertrouwelijkheid. Voor een speler is het van het grootste belang dat persoonlijke informatie en omstandigheden niet door de begeleider naar buiten worden gebracht. Kun je immers vrijuit spreken als je bang bent dat je verhaal de volgende dag op de voorpagina staat? Toch zie ik dit steeds vaker gebeuren. Een mentale begeleider maakt in de krant bekend van hoe ver een speler moest komen, wat die speler allemaal heeft geleerd en hoeveel beter het nu gaat. Alles tot in de kleinste details. Ik vraag mij hardop af of dit in het belang van de speler is of in het belang van de begeleider. Wat heeft een speler eraan dat iemand anders dan hijzelf zijn persoonlijke informatie naar buiten brengt? Aan de andere kant is het voor die begeleider juist een mooie manier om zichzelf op de kaart te zetten en nieuwe klanten aan te trekken.
Mental coach
Daarnaast valt mij op dat de mentale begeleiders die dit soort interviews geven en deze informatie delen vaak bekend staan als mental coach. Een korte blik op hun websites leert dat zij vaak vanuit het bedrijfsleven in de sport zijn gerold of hun aanpak volledig baseren op hun eigen levenservaring. Hoewel zij heus goed werk kunnen verrichten op mentaal gebied bestaat er ook een groot risico. Mentale begeleiding is maatwerk. Er is niet één aanpak die voor iedereen werkt. Sterker nog: wat voor de één werkt kan juist voor de ander heel slecht zijn. Daarnaast: iemand die een fijne massage kan geven is ook nog geen fysiotherapeut. Bovendien hebben mental coaches niet zoiets als een keurmerk. Iets waaraan je kunt zien dat zij de juiste skills hebben om een speler te begeleiden en beter te maken en niet gewoon zonder kennis ergens begonnen zijn.
Sportpsycholoog
Hoeveel ervaring een mental coach ook heeft, het weegt niet op tegen de wetenschappelijke psychologische kennis die bijvoorbeeld sportpsychologen VSPN® hebben. Zij zijn lid van een beroepsvereniging die de accreditatie om met sporters in de praktijk te werken alleen afgeeft als iemand de juiste opleidingen heeft gevolgd en daarbij de juiste ervaring heeft opgedaan. Bovendien zijn deze sportpsychologen verplicht hun wetenschappelijke kennis op peil te houden en zich aan een beroepscode te houden. Hierin staan bijvoorbeeld regels over vertrouwelijkheid en het gedrag dat sportpsychologen wel en niet mogen vertonen. Een sporter kan een sportpsycholoog hieraan houden en kan gebruik maken van een onafhankelijke klachtenregeling als er ergens iets mis gaat.
“Ik wil wel mentale begeleiding, maar een sportpsycholoog is te heftig.”
Dit hoor ik nog wel eens terug. Wanneer iemand dit zegt betekent dit eigenlijk altijd dat diegene niet goed weet wat een sportpsycholoog precies doet. Mensen hebben vaak het beeld van een psychiater voor zich als ze aan een sportpsycholoog denken, maar dat is onterecht. Psychologie is niets meer of minder dan de wetenschappelijke discipline die zich bezighoudt met de gedachten, gevoelens en het gedrag van mensen in verschillende situaties. Een psycholoog is dan ook een gedragsspecialist die mensen begeleidt in hun eigen ontwikkeling, op welk gebied deze ook gespecialiseerd is. De beroepsvereniging (Vereniging voor Sportpsychologie in Nederland) formuleert de werkzaamheden van een sportpsycholoog als volgt:
“De SPORTPSYCHOLOOG VSPN® is wetenschappelijk opgeleid om mentale training, begeleiding en advies in de sport te geven. Op basis van een intake kunnen (top)sporters, teams, coaches, ouders en scheidsrechters een op maat gemaakt mentaal trainingsprogramma krijgen. De (top)sporter en diens omgeving weten dan welke mentale vaardigheden in te zetten om optimaal te kunnen presteren. De SPORTPSYCHOLOOG VSPN® is dus opgeleid voor sportpsychologische begeleiding in de praktijk en dient te handelen volgens een door de vereniging vastgestelde gedragscode.”
Een sportpsycholoog is dus iemand die een sporter (in dit geval een voetballer) in de praktijk optimaal kan begeleiden volgens de laatste wetenschappelijke inzichten en de voor die specifieke sporter juiste mentale vaardigheden kan aanleren of verbeteren. Dit geldt voor alle spelers. Juíst ook voor die spelers met een goede mentale gezondheid die simpelweg nog beter willen worden. Er zijn ook sportpsychologen die een speler met allerlei mentale problemen en stoornissen kunnen helpen. Zij hebben vaak ook een accreditatie als GZ-psycholoog.
Let er bij het zoeken naar een mentale begeleider dus op dat je iemand zoekt met een verifieerbare kwaliteit (zoals een SPORTPSYCHOLOOG VSPN®), dat kun je hier doen.
Wij van WC-eend…
Dit relaas lijkt een beetje op een “Wij van WC-eend-verhaal”, daar kan ik inkomen. Een SPORTPSYCHOLOOG VSPN® die SPORTPSYCHOLOGEN VSPN® aanbeveelt. Ik doe dat omdat het drastisch nodig is. Zolang er (top)sporters zijn die onnodig onder hun potentieel presteren, worden afgeschreven op zaken die te trainen zijn of worden gebruikt ter verrijking van de begeleider is het nodig om aan te geven dat dit allemaal voorkomen kan worden door begeleiding te zoeken van iemand die de juiste competenties heeft. Het is dus vooral zaak om sporters bewust te maken van de zin en onzin die zich in de loop der jaren verspreid heeft binnen de sportwereld en de verschillen in begeleiding.
Wat betekent dit voor (top)voetballers?
Eerder schreef ik al een stuk over de mentale gezondheid in het voetbal en dat dit een gedeelde verantwoordelijkheid is (waarin ik overigens alleen informatie benoem die door de spelers zelf bekend is gemaakt). Daarin vind je al wat tips voor clubs en spelers. Als het gaat om persoonlijke ontwikkeling dan is dat iets wat langzaam steeds meer naar voren komt ook binnen de jeugdopleidingen. Toch is het verstandig om als voetballer zélf actie te ondernemen voor je eigen mentale ontwikkeling en training. Uiteindelijk speel je voor jezelf, voor jóuw carrière. Natuurlijk wil jouw club ook dat je goed presteert, maar heel eerlijk: of jíj nu goed presteert of je directe concurrent, dat maakt de club niet per se uit. Neem dus vooral zélf de verantwoordelijkheid. Hierbij is vanzelfsprekend ook een rol weggelegd voor ouders. Als ouder weet je vaak precies waar je kind tegenaan loopt en kun je je kind gericht adviseren qua begeleiding.
Wanneer een speler ouder wordt en contracten een rol beginnen te spelen is het ook belangrijk dat zaakwaarnemers helpen bij het vinden van de juiste mentale begeleiding. Sommigen werken al samen met mental coaches, terwijl de overgrote meerderheid helemaal niets doet met mentale begeleiding óf vindt dat zij zelf voldoende zijn uitgerust om die begeleiding te geven. Hier is ook nog een wereld te winnen. Als je als zaakwaarnemer zou samenwerken met verschillende geaccrediteerde mensen dan kun je spelers zelf laten kiezen wie het beste bij hun past, maar krijgen ze altijd begeleiding van kwaliteit. En daarbij: elke zaakwaarnemer weet dat spelers die beter presteren ook meer waard zijn. Voor jou is er dus ook een stukje eigenbelang.
Laten we er samen voor zorgen dat onze (top)voetballers de juiste begeleiding krijgen. Dan hoeven zij zich geen zorgen meer te maken dat hun persoonlijke informatie ineens ergens in een krant opduikt en kunnen zij zich bezighouden met wat voor hen belangrijk is: lekker voetballen!
Leave a Comments