Deze vraag krijg ik heel vaak, vooral op feestjes. Meestal wordt met ‘die sporter’ een bekende sporter bedoeld die anders presteerde dan de algemene verwachtingen hadden voorspeld. En dan bedoel ik niet dat iemand boven zichzelf uit steeg tegen alle verwachtingen in. Nee, als het even niet gaat zoals de publieke opinie wil dat het gaat, dán krijg ik deze vraag.
Mensen zien een sportpsycholoog als iemand die pas in beeld komt als er van alles mis gaat. Als een soort laatste redmiddel om er toch nog iets van te maken. Op zich is dat goed te verklaren, mensen kijken naar psychologen in de context van de gezondheidszorg. Je zoekt pas hulp van een dokter als je ergens last van hebt. Er is echter een groot verschil tussen de GGZ en sportpsychologen.
Wat is een sportpsycholoog?
Sportpsychologen zijn er in drie categorieën: praktijksportpsychologen, docent sportpsychologen en sportpsycholoog onderzoekers.
De docenten geven onderwijs op het gebied van de sportpsychologie. De onderzoekers doen wetenschappelijk onderzoek naar de verschillende gebieden binnen de sportpsychologie en publiceren de uitkomsten in wetenschappelijke tijdschriften. De sportpsychologen die de sporters, coaches en betrokkenen uiteindelijk begeleiden in de praktijk zijn de praktijksportpsychologen.
Wat doet een praktijksportpsycholoog nu echt?
Een praktijksportpsycholoog verzorgt mentale training én begeleiding. Afhankelijk van de behoeften van een sporter, team of coach traint de sportpsycholoog mentale vaardigheden. Denk bijvoorbeeld aan het volgende:
- Leren omgaan met spanning voor, tijdens en na een wedstrijd.
- Omgaan met emoties voor, tijdens en na een wedstrijd.
- Gedachtentraining: wat te doen bij negatieve gedachten?
- Het trainen van de aandacht en concentratie.
- Het stellen van de juiste doelen.
- Zelfvertrouwen opbouwen.
- Begeleiding bij revalidatie na blessures.
Zoals je ziet komen in het bovenstaande rijtje geen psychische stoornissen voor. De praktijksportpsycholoog is dan ook gericht op het optimaliseren van de prestatie van een sporter. De GGZ richt zich meer op het normaliseren van gedrag en het omgaan met stoornissen.
Het verschil met de GGZ.
Om het verschil te verduidelijken gebruik ik deze lijn:
Normale mensen die normale dingen doen delen we in bij groep ‘0’. Mensen met hevige psychische klachten en / of stoornissen zitten in groep ‘-1’. De GGZ is er om het functioneren van deze groep mensen weer zo dicht mogelijk bij ‘0’ te brengen, zodat deze mensen weer normaal kunnen functioneren. Sportpsychologen werken vooral tussen de ‘0’ en de ‘+1’. Het gaat er hierbij om het functioneren van mensen te verbeteren naar bovengemiddelde of topprestaties.
Er zijn sportpsychologen die óók binnen de GGZ werkzaam zijn. Deze sportpsychologen zijn dan in beide vakgebieden geschoold. Let daar dus op als je een sportpsycholoog zoekt die je ook bij hevige psychische klachten kan helpen!
Hoe ziet zo’n begeleidingstraject er eigenlijk uit?
Op basis van de persoonlijke ervaringen van de sporter en eventuele psychologische vragenlijsten stellen we een profiel op van jou als sporter of coach. Daarnaast kijken we naar de specifieke uitdagingen en behoeften die bij jouw sport en niveau komen kijken. Op die manier krijg je inzicht in je eigen gedrag en ben ik als sportpsycholoog in staat om de begeleiding goed bij jou aan te laten sluiten.
Tijdens een traject trainen we de mentale vaardigheden in de praktijk. Dit kan ook tijdens de reguliere training op locatie zijn. Daarnaast monitoren we samen de voortgang en sturen we bij waar nodig.
Wat doet een sportpsycholoog nog meer?
Als sportpsycholoog geef ik ook workshops voor groepen mensen. Denk bijvoorbeeld aan verenigingen die hun coaches meer kennis wil geven over mentale training. Ook voor andere betrokkenen, zoals bijvoorbeeld ouders van sporters of scheidsrechters, kan zo’n workshop heel handig zijn. Neem gerust eens contact op om de verschillende opties te bespreken.
Het wordt daarnaast steeds vanzelfsprekender dat een sportpsycholoog onderdeel uitmaakt van de begeleidingsstaf van een sporter of team. Vroeger werd van een coach verwacht dat hij/zij alles kon. Inmiddels hebben coaches technische assistenten, teammanagers, materiaalmannen en -vrouwen, fysiotherapeuten, dokters en personal trainers tot hun beschikking. Mentale training en begeleiding was iets dat, echter, nog steeds bij het takenpakket van een coach hoorde. Steeds vaker wordt een sportpsycholoog onderdeel van een begeleidingsstaf en dat is een goede zaak! Wil je weten hoe een sportpsycholoog van toegevoegde waarde kan zijn binnen jouw begeleidingsstaf? Bel, mail of neem contact op via onze sociale media.
“Hé, je hebt geen sofa!”
De conclusie is dat een sportpsycholoog iets anders doet dan een psycholoog in de GGZ. Regelmatig hoor ik van cliënten na de eerste afspraak dat ze verbaasd zijn dat ik geen sofa heb (want dat is toch hoe psychologen in films worden neergezet) of dat de mentale training helemaal niet “zweverig” is, maar juist praktisch.
Je hoeft dus geen hevige psychische klachten te hebben om een sportpsycholoog in te schakelen. Als je mentaal sterker wil worden, of gewoon beter wil presteren dan dat je nu doet kan een sportpsycholoog jou helpen!
Stel jezelf de volgende vragen:
“Hoeveel procent van jouw prestatie wordt door mentale factoren beïnvloed?”
“Hoeveel procent van jouw training is op deze factoren gericht?”
Zie je nu hoeveel winst je nog kunt behalen? Neem snel contact op, dan gaan we aan de slag!
Leave a Comments